Wino Porto

Wino porto pochodzi z zachodu Europy, a dokładniej z Portugalii. Może być zarówno wytrawne, półwytrawne, jak i słodkie. Dobre wino porto może stać się ozdobą stołu i alkoholem godnym najbardziej wytrawnego podniebienia. Nie jest też alkoholem tanim. Wysokiej jakości porto potrafi być droższe od niejednego klasycznego białego lub czerwonego wina. Porto alkohol to zaś nic innego, jak wzmacniane wino w którego procesie produkcji dodawany jest spirytus w celu odpowiednio wczesnego zatrzymania fermentacji z zachowaniem cukru znajdującego się w gronach. O ile zawartość alkoholu w winie waha się od kilku do kilkunastu procent, porto ma około 20% alkoholu.

Porto-wino i historia prosto ze starożytności

Winorośl była uprawiana w Portugalii od czasów starożytności. Świadczą o tym zapiski Strabona, greckiego geografa, historyka i podróżnika, żyjącego w pierwszym wieku przed naszą erą. Sugerował on, że mieszkańcy północno-zachodniego Półwyspu Iberyjskiego spożywali wino już od dobrych dwóch tysięcy lat. Choć obecnie zweryfikować te twierdzenia jest niezwykle trudno, faktem pozostaje, że starożytni Rzymianie, którzy przybyli na tereny Portugali w drugim wieku przed Chrystusem i pozostali tam przez kolejne pięćset lat, uprawiali winorośl na brzeg rzeki Duero. Jak głosi legenda czynili to po to, aby rzymskie legiony podczas marszu dysponowały wodą (lub trafniej – rozcieńczonym winem) do picia. W tym samym rejonie zaczęło powstawać wino porto.

Produkcja wina na obszarze Półwyspu Iberyjskiego okazała się na tyle dobrym pomysłem, że po utworzeniu Królestwa Portugalii w 1143 roku jego sprzedaż stała się istotnym elementem eksportu. Oczywiście pierwsze wina o nazwie porto takie, jakie znamy dzisiaj powstały znacznie później. Pierwsze doniesienia o handlu porto pochodzą z drugiej połowy XVII wieku. Tematem zainteresował się lokalny establishment polityczny i w XVIII wieku powołano do życia Real Companhia das Vinhas do Alto Douro, pierwszą organizację, której zadaniem była ochrona geograficznego pochodzenia porto. Co ciekawe był to też pierwszy obszar takiej ochrony geograficznego pochodzenia wina na całym świecie.

Porto zyskało ogromną popularność w Anglii dzięki Traktatowi Windsorskiemu wprowadzającemu bardzo korzystne warunki handlowe między Anglią a Portugalią. Wymieniano je na…solone dorsze określane w Potugalii jako bacalhau, będących składnikami dania narodowego Bacalhau e Consoada.

Poznaj rodzaje porto-wino o wielu nazwach

Alkohol porto – wino – dzieli się na dwie główne kategorie. Pierwsza z nich to tzw. Ruby, które dojrzewa w butelkach. Drugim wariantem jest Tawny, dojrzewający w dębowych beczkach. O obrębie każdej z tych kategorii można wyróżnić po kilka typów porto. Na co zwrócić uwagę oglądając butelkę?

Wina Ruby

Dzięki niskiej oksydacji, porto ruby zachowuje owocowe aromaty oraz ciemnoczerwoną barwę. Wyróżnia się tutaj:

• Ruby – przygotowane z kilku odmian winorośli, najtańszy rodzaj porto, zwykle niemający więcej niż 3 lata i przeznaczony do bezpośredniego spożycia zaraz po otwarciu butelki;
• Ruby Reserva – nieco bardziej skoncentrowany niż zwykłe odmiany Ruby. Możesz spotkać się też z takimi określeniami, jak Vintage Character, Special lub Finest;
• Crusted – mieszanka dwóch lub trzech odmian porto. Alkohol powinien przebywać minimum 2 lata w beczce lub 3 lata w butelce. Atrakcyjna cenowo alternatywa dla jakościowych porto;
• Late-Bottled Vintage – przez 6 lat dojrzewają w butelce, a następnie niefiltrowane są przelewane do butelek, gdzie starzeją się przez kolejny okres;
• Vintage Single Quinta – zawierają grona wyłącznie z jednej winnicy, są też mniej skoncentrowane i złożone niż Vintage;
• Vintage – najlepsza odmiana porto, która musi zostać zabutelkowana w 2-3 lata po zbiorach. Niekiedy dojrzewa nawet kilkanaście lat.

Wina Tawny

Wina Tawny powstają z tych samych gron, co Ruby, ale dojrzewają w 600-litrowych beczkach, gdzie proces utleniania powoduje zmianę barwy alkoholu na jaśniejszą, z wyraźnie widocznymi odcieniami brązu i bursztynu. Wyraźnie wyczuwalne stają się nuty orzechów, migdałów, a także drewna, kawy i czekolady. Podążając od najsłabszych do najlepszych jakościowo alkoholi, Wina Tawny dzielą się na:

• Tawny;
• Tawny Reserva;
• Tawny 10, 20, 30, 40+;

Colheita to taka odmiana Vintage Single Quinta. Co ciekawe na rynku nadal można znaleźć nawet 100-letnie butelki. Oczywiście są one bardzo drogie i mają znaczenie głównie dla inwestorów. Warto zwrócić uwagę, że w przypadku Tawny 10, 20, 30, 40+ liczba nie odnosi się do każdego szczepu wina. Chodzi tutaj o średni wiek. Może więc się okazać, że w Porto Tawny 30 znajdą się zarówno nuty charakterystyczne dla alkoholu 20, jak i 40-letniego.

Na stołach oczywiście najbardziej cenione są porto Tawny, ale osoby, które dopiero zaczynają przygodę z tym alkoholem docenią również mniej aromatyczne i prostsze w odbiorze Ruby.

Porto-wino i jedzenie. Jak łączyć?

Wysokiej jakości porto vintage świetnie pasuje do ostrych serów, a także czekoladowych deserów, jak np. brownie. Tawny porto idealnie paruje się z crème brulee oraz waniliowymi lodami. Z kolei białe porto uzupełni smak oliwek i prażonych migdałów. Alkohol zwykle podaje się na zakończenie uczty, jako uzupełnienie deseru lub rodzaj digestifu.

Porto wino – jak podawać?

Porto Tawny i Reserva powinny być podawane nieco poniżej pokojowej temperatury – między 10 a 16 stopni Celsjusza. Im alkohol jest lżejszy, tym temperatura podania powinna być niższa. Wyróżnia się również białe porto, które należy podawać jako schłodzone. Porto należy podawać w specjalnych kieliszkach. Są one wąskie i mają wypukłą czarkę, zaś nóżkę krótszą i nieco grubszą niż ta, jaką widuje się kieliszkach do wina czerwone. Choć w sprzedaży można znaleźć kieliszki grawerowane, porto najlepiej pić z idealnie przezroczystego szkła, które pozwala cieszyć się barwą alkoholu

Wino porto cena. Ile trzeba zapłacić za butelkę dobrego porto?

Za najtańsze porto Ruby trzeba zapłacić około 50-60 złotych, więc jest to nieco więcej niż wartość klasycznego wina stołowego. Wysokiej jakości Porto Colheita z rocznika 2005 kosztuje około 300 zł. To już bardziej alkohol prezentowy, który idealnie sprawdzi się na wyjątkowe okazje.