Wina mołdawskie

Wino mołdawskie

Historia wina w Mołdawii 

Historia upraw winnej latorośli w Mołdawii jest niezwykle długa i sięga czasów kiedy Mołdawia była historyczną Baserabią, jednak nie sposób jest dokładnie prześledzić jej przebieg przez te wieki, kiedy ludzie chętnie wytwarzali i pili wino, lecz niechętnie dokumentowali takie wydarzenia jak produkcja nowych beczek lub otwarcie leżakujących. Mówi się, że na tereny dzisiejszej Mołdawii kultura wytwarzania wina dostała się za sprawą żeglujących starożytnych Greków ponad 2500 tysiąca lat temu, rozwinęła się za czasów panowania Imperium Rzymskiego i przetrwała dzięki mołdawskim mnichom. 

Początki „dzisiejszego” winiarstwa Mołdawii sięgają XIX wieku i przyłączenia się kraju do imperium rosyjskiego. Niedługo po dołączeniu Mołdawia stała się największym producentem wina w imperium, a to za sprawą wsparcia władz, jakie otrzymywali mołdawscy winiarze. Zaczęto wtedy masowo sadzić winnice odmian międzynarodowych (głównie francuskich), zapominając o własnych odmianach winorośli, uprawianych na mołdawskiej ziemi od wieków. Taka sama sytuacja miała miejsce za czasów Związku Radzieckiego – niewielka Republika jaką jest Mołdawia produkowała aż 1/5 wszystkich win pokrywających zapotrzebowanie ZSRR. W latach 80. XX. wieku powierzchnia winnic w kraju wynosiła 258 tysięcy hektarów, co dziś zajmowałoby aż 8% wszystkich upraw winnic na świecie. 

Kiedy w roku 1991 Mołdawia odzyskała niepodległość jej związek z ZSRR, głównym konsumentem win mołdawskich, delikatnie mówiąc przestał być już tak głęboki. Kraj stanął więc przed problemem znalezienia nowych odbiorców swojego głównego produktu, a gdy w roku 2006 Rosja ogłosiła embargo na zakup wina w Mołdawii, zarówno producenci winiarscy jak i rząd musieli nawiązać kontakty z nowymi rynkami zbytu i co więcej – drastycznie podnieść jakość produkowanych trunków. Największą pomoc Mołdawia otrzymała ze strony Unii Europejskiej, ale także od rządu U.S.A. i zagranicznych inwestorów, dzięki czemu wina mołdawskie znane są tak naprawdę na całym świecie, a ich jakość i produkcja polepszają się każdego roku. 

Dziś na terenie kraju działa około 140 winiarni państwowych, których produkty w głównej mierze kierowane są na zachodni rynek winiarski. Od 2017 roku można zaobserwować w Mołdawii trend, który rozwija się w najlepszych winiarskich krajach świata, czyli enoturystyka. To w tym roku rząd postanowił skupić się na marketingu winiarskim i przywrócić Mołdawii opinię najlepszego kraju winiarskiego w tej części Europy. Dlatego od 2017 roku wino poniżej 15 % zawartości alkoholu wcale nie jest traktowane jak alkohol, a prosty napój. To genialne posunięcie marketingowe pozwoliło wejść Mołdawii na usta wszystkich smakoszy win nie tylko w Europie, ale także poza nią. I mimo iż kraj ten już dawno wypadł z pierwszej dziesiątki, wciąż jest jednym z największych krajów winiarskich świata. 

Klimat Mołdawii 

Powodem dla którego Rosja uczyniła z Mołdawii, mając tyle innych państw „pod ręką”, miejsce produkcji wina dla swojego imperium jest naprawdę doskonały klimat i niezrównanie bogata ziemia, którą może pochwalić się ten właśnie kraj. Obszar, na którym leży Mołdawia to w 80 % urodzajny czarnoziem, który wznosi się do 250 metrów n.p.m. Jest to jedno z najlepszych podłoży pod uprawę winorośli. Dodatkowym udogodnieniem dla mołdawskich winiarzy jest fakt, że Mołdawia leży na tej samej szerokości geograficznej co francuska Burgundia. Panuje tam klimat kontynentalny: na południu suchy z gorącym latem, na północy bardziej wilgotny z dużymi opadami. Zimą mogą pojawiać się mrozy, jednak nieduże i dość krótkie.

Uprawy winorośli w Mołdawii 

Większość upraw winorośli mieści się w południowej i centralnej części kraju wokół stolicy – Kiszyniowa. Kraj dzieli się na cztery regiony winiarskie: Balti na północnym zachodzie, Codru wokół stolicy w centrum, Valul lui Traian na południu i Stefan Voda na na południowym zachodzie. 

Każdy z regionów posiada swoją własną specyfikę upraw i produkcji. Na północy uprawiane są winogrona wykorzystywane do produkcji brandy oraz win słodkich i domowych. W środkowej części kraju najchętniej uprawiane są białe odmiany winogron, które używane są do produkcji lekkich win. To właśnie w centralnej części kraju produkuje się 60% win Mołdawii, to także tam znajdują się producenci najlepszych marek mołdawskich win, takich jak Cricova, Milesti Mici czy Branesti. Południowa części kraju, nazywana potocznie Purcari Zone, to prawdziwa perła mołdawskiego winiarstwa. Na południu powstają najlepsze mołdawskie Cabernet Sauvignon, Merlot czy wino lokalnej odmiany Rara Negra. 

Odmiany i produkowane w Mołdawii wina

Większą część upraw zajmują odmiany międzynarodowe, jedynie około 10 % winnic przeznaczona jest pod uprawę winorośli autochtonicznych, czyli takich, które historycznie pochodzą z tych ziem i ich uprawy nie występują nigdzie indziej na świecie. Pod względem winnic i uprawianych w nich odmian Mołdawia jest miejscem łączącym Europę i Azję. Doskonale znane są tam szczepy francuskie np. Sauvignon Blanc, ale także gruzińskie, jak np. Rkatsiteli. 

Dużą popularnością cieszą się wina wytwarzane z owoców gatunku Vitis Lambrusca, szczepów Isabella i Lidia, które zostały sprowadzone z Ameryki. Tworzy się z nich niezbyt cenione w prestiżowym winiarskim świecie wina półsłodkie i słodkie o domowym charakterze i truskawkowo-poziomkowym aromacie, jednak uwielbiane przez amatorów winiarskich. 

Z najpopularniejszych szczepów czerwonych wyróżnia się Cabernet Sauvignon i Merlot, z których produkowane są wina zarówno monoodmianowe, jak i kupażowane. 

Wśród lokalnych szczepów największym powodzeniem cieszą się odmiany Feteasca Alba i Feteasca Regala, które i tak z trudem przebijają się przez popularność szczepów międzynarodowych. Feteasca Alba to biały szczep Rumuński, który znany jest także na Węgrzech, lecz pod nazwą Leanyka. Produkuje się z niego wina lekkie o mineralnych nutach wytrawne i półwytrawne. Feteasca Regala jest za to młodą winoroślą, powstałą w latach 30. XX wieku, która również jest jedną z najważniejszych odmian Rumunii i uprawiana jest na Węgrzech. Z niej powstają białe wina wytrawne o wyraźnym kwiatowym bukiecie. 

Prawdziwie mołdawskie winogrona skrywają się pod nazwami: Plavaj, Viorica, Rara Neagra i Feteasca Neagra. Plavaj to biała odmiana winorośli, której uprawy z roku na rok się zmniejszają. Znana jest również na Węgrzech, w Austrii, Słowacji, Chorwacji i Rumunii. Viorica jest szczepem uprawianym tylko i wyłącznie na terenie Mołdawii, a swoją popularność osiągnęła dzięki przetrwaniu suszy w roku 2012, która poważnie uszkodziła ówczesne winnice. Rara Neagra to najbardziej popularna czerwona odmiana regionu Purcari, która oddaje tak dobre wina, że jest powszechna nie tylko w Mołdawii, ale także w Rumunii. Feteasca Neagra to odmiana, która świetnie znosi przymrozki i chętnie obsypuje się szlachetną pleśnią, dlatego winiarze często wykorzystują ją do produkcji win słodkich i wzmacnianych. 

Brandy z Mołdawii

Mimo iż mołdawskie wina są wspaniałe, mołdawskie brandy biją je na głowę poziomem popularności. Uważa się, że „koniaki” i brandy w Mołdawii będącej wciąż pod władzą ZSRR zaczęły być produkowane jeszcze przed wielkim powstaniem „prawdziwych” Cogniaców z Francji. Nad powstawaniem pierwszych alkoholi typu brandy w Mołdawii pracował Instytut Biochemii Akademii Nauk ZSRR oraz Instytut Mołdawskiego Przemysłu Spożywczego. Po latach doświadczeń udało im się opracować mołdawską brandy, która powstaje na bazie białych winogron wydestylowanych w „koniak” i zamkniętych w dębowych beczkach. 

„Koniak” czy też brandy w Mołdawii nazywa się słowem „Divin”. Tradycyjnie produkowane są one w kraju, w gorzelniach z wykorzystaniem francuskiej technologii i z dodatkiem karmelu. Do najpopularniejszych dziś producentów brandy należą Bocian Biały, KVINT i Doina. 

Pomimo iż brandy produkowane w Mołdawii są naprawdę znakomite i śmiało mogą konkurować z najlepszymi światowymi markami, poza Rosją nie są zbyt dobrze znane. Można mieć jedynie nadzieję, że tuż za wielkim marketingowym szaleństwem na temat wina w Mołdawii znajdzie się marketingowy nacisk na alkohole mocne produkowane w tym pięknym, niewielkim kraju.