Wina greckie

Greckie wino – w porównaniu do francuskich, niemieckich czy gruzińskich trunków – nie należy do najlepiej rozpoznawalnych na świecie, choć trudno ustalić z jakiego powodu wynika ten brak popularności. Grecy opanowali sztukę hodowli winorośli i wytwarzania z jej gron alkoholu już na 2 tysiące lat przed Chrystusem. Jeśli zaś wierzyć Iliadzie Homera, to wina powstawały tam nawet na 8 tysięcy lat przed naszą erą. Jak głosi jeden z mitów to bóg Dionizos przekazał królowi Kalidonu, Ojneusowi tajemną wiedzę o uprawie winorośli. Namawiał go też, aby ten udał się w świat i mnożył winorośl różnych gatunków. Rzekomo nakazał mu, aby szczególną uwagę zwrócił na starożytną dolinę Nemea. To właśnie Ojneus był pierwszym człowiekiem w Grecji, który nauczył się produkować alkohol z gron winnych.

Sięgając do nowszej historii trzeba stwierdzić, że produkcja wina nie zawsze w Grecji prezentowała się opłacalnie. Od XV w. kraj dostał się pod rządy osmańskie i ze względów religijnych konsumpcja wina została zakazana. Te nieliczne winnice, które przetrwały, zostały obciążone bardzo wysokimi podatkami. Jest to główny powód dla którego sztuka winifikacji nie rozwijała się w Grecji równie dynamicznie, co we Francji lub Niemczech. Pierwsza połowa XIX w. również nie była łaskawa dla tej gałęzi przemysłu. Wojna domowa pozostawiła Grecję w rozbiciu, a hodowlę winnic wznowiono na dobre dopiero w drugiej połowie XIX w.

Dzisiaj greckie wino zwykle nie będzie pierwszym wyborem do degustacji, a szkoda, ponieważ zdecydowanie jest z czego wybierać. Jednym z ciekawszych wyborów jest Retsina. Podobno została ona wynaleziona przez przypadek, kiedy to sosnowa żywica wykorzystywana jako uszczelniacz beczek z winem dostała się do alkoholu. Dzisiaj Retsina jest produkowana głównie w Attyce ze szczepu savatiano, choć niektórzy producenci wykorzystują też odmiany roditis i assyrtico.

Poznaj najpopularniejsze wino greckie

Na terenie Grecji wyhodowane wiele szczepów winorośli, które są charakterystyczne właśnie dla tego terytorium. Suche, skaliste podłoże im służy, podobnie jak wysokie temperatury i duże ilości słońca. Na jakie odmiany warto zwrócić szczególną uwagę?

• agiorgitiko – rodzi grona czerwone, o głębokim i aksamitnym aromacie czarnej wiśni;
• assyrtiko – dostarcza białe grona o nutach mineralnych, kruchych, z cytrusowym tłem;
• athiri – wina z tego szczepu wyróżniają się bogatym aromatem owoców egzotycznych z rodziny pestkowców, jak śliwki, nektarynki czy mango;
• malgousia – szczep winny dające trunki o unikanym aromacie mango połączonego z jaśminem do niedawna znajdował się na krawędzi wymarcia, aż jego rekultywacją zajął się znany winiarz Evangelos Gerovassiliou;
• moscofilero – białe grona cechujące się głównie mandarynkowymi i kwiatowymi nutami. Rosną głównie na Półwyspie Peloponez;
• roditis – delikatne i eleganckie w odbiorze o łagodnej strukturze, odmiana doskonale nadaje się do produkcji win białych i różowych;
• xinomavro – powstaje z niego greckie wino o aromacie kwiatowo-przyprawowym, bogate w taniny i o wyraźnie wyczuwalnym, owocowym aromacie.

W jakich regionach kraju powstaje wino greckie?

Choć Grecja nie jest dużym krajem, ze względu na korzystne warunki geologiczne – pogodowe wyodrębnia się na jej terytorium wiele stref odpowiednich dla zakładania winnic, które można u uproszczeniu podzielić na cztery części:

• północna Grecja wyróżnia się wysokim wskaźnikiem wilgoci – obejmuje Epir, Trację i Macedonię;
• Wyspy Egejskie – teren spieczony słońcem, obejmujący m.in. Santorini, Samos i Limnos;
• środkowa Grecja – klimat umiarkowanie śródziemnomorski panuje w administracyjnej Grecji Centralnej, Tesalii i Attyce;
• południowa Grecja – dominuje tutaj stabilny klimat śródziemnomorski. Terytorium obejmuje Kefalinię, Kretę i Peloponez.

Dlaczego podział na te regiony ma znaczenie? W każdym z nich greckie wino będzie smakowało nieco inaczej. Wynika to z podatności poszczególnych szczepów na tzw. terroir, czyli unikalne połączenie warunków środowiskowych, opadów, natężenia słońca i innych czynników, które sprawiają, że wina wyprodukowane z winorośli rosnącej na danym obszarze mają nieco odmienny smak i aromat. Na północy kraju uprawa ogniskuje się wokół czerwonych odmian winorośli. Na zboczach góry Olimp rosną głównie szczepy xinomavro, krasato, stavroto oraz limniona, korzystając ze skalistej gleby łupkowej. Im dalej na południe, tym więcej uprawia się białych odmian winorośli.

Z jakimi potrawami łączyć greckie wina?

Grecy znani są nie tylko z dobrej jakości wina i rozpowszechnionym na całym świecie mitów, ale też pysznej, lokalnej kuchni śródziemnomorskiej, która idealnie nadaje się do łączenia z delikatnym alkoholem. Z czym parować wino greckie?

Czerwone greckie wino doskonale sprawdzi się jako towarzysz grillowanych owoców morza, serem halloumi i grillowanym drobiem. Uzupełni smak delikatnych, świeżych warzyw, kwaśnej śmietany i greckiej bułki pita. Z kolei delikatne białe wina dobrze sprawdzą się jako dodatek do sałatek owocowych oraz deserów.

Enoturystyka w Grecji, czyli gdzie skosztować dobre wino greckie?

Choć niezbyt znane w Polsce greckie wina zyskały spore uznanie w innych krajach świata. Z tego względu wiele winnic organizuje pokazy połączone z degustacjami win, oprowadzeniem po winnicy oraz noclegami w ramach enoturystyki. Gdzie zacząć taką przygodę?

Polecamy sprawdzenie oferty Giannikos Winery,. GAIA Winery, Koroniotis Winery czy Domaine Paterianakis. Za rozsądną cenę można cieszyć się połączeniem lokalnej kuchni, prawdziwych greckich win i towarzystwem niesamowicie wręcz przyjaznych ludzi.

Jeśli zależy Ci na kosztowaniu win, które otrzymały apelację, zwróć uwagę na oznaczenia OPAP (grec. Onomasia Proelefseos Anoteras Piotitos) albo OPE (grec. Onomasia Proelefseos Eleghomeni). Pierwszy region odpowiada za weryfikację win wytrawnych, drugi zaś, słodkich.

Co ciekawe potężny kryzys ekonomiczny, który na początku XXI wieku dotknął Grecję i zagroził stabilności finansowej całej Europy nie sprawił, że tamtejszy przemysł winiarski gwałtowni osłabł. Wręcz przeciwnie, po odświeżeniu pod koniec XIX w. nadal ma się bardzo dobrze.