Wina izraelskie

Choć Izrael nie jest dużym krajem – jego obszar da się porównać z powierzchnią zajmowaną przez stan New Jersey – stwarza on niezwykle dynamiczny klimat dla rozwoju sztuki winiarskiej. Wino z Izraela rośnie w skrajnych warunkach temperaturowych -przy zimnych nocach i podczas upalnych dni, korzystając z bogatego terroir. Jednocześnie chłodne wysokie tereny górskie sąsiadują tutaj z ciepłymi regionami nadmorskimi. W ciągu ubiegłych 20 lat wino izraelskie przeszło znaczną ewolucję, podejmują rękawicę w starciu ze Starym Światem i – coraz częściej wygrywa w tych bitwach. Czym wyróżniają się wina izraelskie i kiedy właściwie powstało pierwsze wino z Izraela?

Jaką historię ma wino izraelskie?

Wino z Izraela było produkowane już 5 tysięcy lat temu i zostało nawet wspomniane w Piśmie Świętym. To Noe został wyznaczony jako pierwszy człowiek, który uprawiał winnice. Z kolei król Dawid mianował pierwszego w historii sommeliera, który miał za zadanie dobierać wina do posiłku. W okolicach VI w. naszej ery wina izraelskie zostały zakazane, a niemal wszystkie winnice spotkał smutny los, ponieważ całkowicie je zniszczono. Jedynie wino izraelskie w żydowskich gminach oraz chrześcijańskich klasztorach było dozwolone przez wzgląd na obrzędy religijne. Kolejna klęska przemysłu winiarskiego zawitała do Izraela na blisko 400 lat wskutek okupacji przez imperium otomańskie, przy czym opresja skończyła się dopiero na początku XX w., więc nowoczesne wina izraelskie nie mają ani łagodnej, ani szczególnie długiej historii.

Pierwsza winnica udokumentowana w księgach powstała dopiero w 1848 roku. Założył ją niejaki Yitzhak Shor wyłącznie do celów religijnych. Nie upłynęło jednak dużo czasu, kiedy potencjał w tutejszym klimacie dostrzegła Francja, a wino z Izraela zaczął uprawiać baron Edmond James de Rothschild, który położył przysłowiowy kamień węgielny pod obecny kształt sztuki winiarskiej.

Wino z Izraela dzisiaj

Kiedy oficjalnie powstało państwo Izrael ponad 90% winnic koncentrowało się na terenach przybrzeżnych – w okolicach Góry Karmel, Szafeli, równiny Shephelah. Wino izraelskie było przede wszystkim słodkie i produkowane je ze szczepów carignan oraz semillon. Dopiero w latach 70. popularność zyskały odmiany cabernet sauvignon oraz sauvignon blanc. Odkryto też, że wino izraelskie ma doskonały terroir na Wzgórzach Golan.

W latach 80. wina izraelskie przeżyły renesans, ponieważ do kraju napłynęła rzesza osadników z Kalifornii oraz Kanady, którzy dysponowali zarówno nowymi umiejętnościami, jak i wiedzą. Dekadę później na obszarze Izraela zaczęły powstawać pierwsze butikowe winnice, ukierunkowane przede wszystkim na jakość produkcji.

Najlepszy regiony do produkcji wina w Izraelu

Brak apelacji w Izraelu powoduje, że obowiązujące prawo nie nakłada na winiarzy ograniczeń co do parametrów i właściwości trunku. Ta ogromna swoboda owocuje niezliczonymi eksperymentami zarówno jeśli chodzi o uprawę nowych szczepów, jak i tworzenie kupaży. Wyodrębnia się jednak sześć głównych regionów w których uprawiana jest winorośl:

• Galilea – największe terytorium przeznaczone po uprawę winorośli. Gleby w Galilei są wulkaniczne, wapienne oraz czerwone;
• Wzgórza Golan – dominuje na nich gleba tufowa oraz bazaltowa. To właśnie ten region dostarcza alkohole najlepiej rozpoznawalne na świecie;
• Góry Centralne – dominuje w nich ziemia gliniasta bogata w węglan wapnia, czerwona, wapienna oraz kredowa;
• Przybrzeżne Równiny – występuje tutaj mieszanka gliny, ziem piaszczystych aluwium oraz czerwonej gleby;
• Wzgórza Judei – mieszczą blisko 30% wszystkich winnic Izraela. Z wierzchu dominuje gleba czerwona, pod spodem zaś wapień;
• Wzgórza Negev – suchy i piaszczysty obszar z dominującym lessem oraz piaszczystą gliną.

Nowoczesny rynek winiarski Izraela oparto na odmianach Bordeaux, które są stosowane zarówno do produkcji win odmianowych, jak i cuvee. Wśród dominujących szczepów warto wymienić cabernet sauvignon, merlot, syrah, sauvignon blanc oraz chardonnay. Wśród endemicznych szczepów zidentyfikowano sporo ponad 100 różnych odmian winorośli, w tym marawi czy jandali, które są stopniowo wydobywane na światło dzienne.