Na samym początku warto zaznaczyć, że naprawdę niewielka część produkowanych na świecie win nadaje się do wieloletniego leżakowania. Większość win należy wypić do roku od czasu zakupu. Dlatego zanim pełen entuzjazmu sięgniesz w sklepie po 15 różnych butelek, zastanów się, czy będziesz miał okazję do degustacji ich wszystkich w odpowiednim czasie. Wina, tak jak każdy produkt spożywczy, mają swoją datę przydatności, która akurat w tym kontekście jest raczej datą „najlepszej jakości”. Zazwyczaj jest to rok, w którym dana butelka jest sprzedawana, lub 1 – 2 lata później. Po tym czasie wino traci na jakości, zmienia się jego aromat i smak i może nawet dość do zepsucia się trunku.

Przede wszystkim wino powinno być przechowywane w miejscu niedostępnym dla szkodliwych promieni UV. Zarówno naturalne jak i sztuczne światło negatywnie wpływa na jakość trunku, dlatego najlepiej byłoby przechowywać wino w zupełnej ciemności, w pomieszczeniu bez okien. Wiadomo jednak, że w domowych warunkach nie jest to łatwe i jedyne, co możemy zrobić, by nasze ulubione wina pozostawały w świetnej jakości, to nie przechowywanie ich w pobliżu okna i znalezienie im wyraźnie zacienionego miejsca. Pamiętaj o tej zasadzie także kupując wino w sklepie: wybieraj butelki schowane głębiej, które często stoją jeszcze zapakowane w kartonowe pudełka, zamiast tych wyeksponowanych na przodzie półki.

Dobrze jest zapewnić winu dopływ świeżego powietrza, ponieważ niewentylowane pomieszczenie, gdzie tworzy się zatęchły zapach może mieć wpływ na jego smak. Dlatego wszystkie ciemne, ale rzadko otwierane składziki nie będą odpowiednim miejscem. Do odpowiedniego przechowywania wina niewskazane są także przeciągi, bo to sprawia, że temperatura jest niestabilna.

To niezwykle ważne, by wino pozostawało w stałej, stabilnej temperaturze, co pozwala mu na stałą przemianę biochemiczną, bez niszczących je zmian i nieregularności. Optymalna temperatura przechowywania wina to między 10 a 14⁰C. Powyżej 21⁰C wino szybko traci swoje cenne właściwości, a w temperaturze 28⁰C wręcz zaczyna się „gotować”. W zbyt wysokiej temperaturze wino będzie dojrzewało zbyt szybko, w zbyt niskiej natomiast proces ten będzie zaburzony i zbyt powolny. Tak naprawdę żadna ze skrajności mu nie służy.

Powinieneś wiedzieć także, że każdy gatunek wina wymaga innej temperatury przechowywania. Wina czerwone najlepiej leżakują w temperaturze 15-18⁰C. W takiej temperaturze wina tworzone ze szczepów o intensywnie owocowych jagodach, jak Vicente Gandia Marques del Turia Red (80% Bobal, 20% Shiraz), mają szansę rozwinąć ciepły, słodkawy smak czerwonych owoców.

Wina białe przechowuje się w niższej temperaturze 10-15⁰C. Są to wina, które często obfitują w egzotyczne aromaty, jak Vicente Gandia Finca Del Mar Chardonnay lub w aromaty białych owoców, np. jabłek i gruszek, które z natury pozostają w lepszej kondycji w niższych temperaturach. Dokładnie tak samo jak wino. Różowe trunki wymagają jeszcze niższej temperatury, około 9-10⁰C. Tego rodzaju wino ma delikatny aromat i smak, dlatego, by nie straciło go zbyt wcześnie, przez zbyt wysoką temperaturę podczas przechowywania, najlepiej jest trzymać je w specjalnej chłodziarce lub lodówce. Specjalistyczne chłodziarki do wina to bardzo obszerny temat, który zasługuje na osobny wpis. El Coto Rosado, wino o przepięknym aromacie truskawek i orzeźwiającym smaku, w zbyt wysokiej temperaturze niezwykle szybko może stać się po prostu kwaśne i nieprzyjemne.

W najniższej temperaturze przechowuje się wina musujące, ponieważ jedynie w około 6-9⁰C. Do przechowywania win musujących najlepsza jest więc specjalna chłodziarka na alkohol. Wina musujące, na przykład cytrusowo – orzeźwiającą, hiszpańską cavę Federico Paternina Banda Azul Cava Brut, najczęściej kupuje się na specjalną okazję, wymagającą celebracji. Dlatego najlepiej, jeśli po prostu kupisz wino dokładnie z myślą o danej uroczystości i nie będziesz go zbyt długo przechowywał. A czas między sklepem, a celebracją wino może spędzić w lodówce. W temacie temperatury przechowywania warto zaznaczyć też, że białe i różowe wina powinny być układane jak najniżej, ponieważ tuż nad podłogą panuje niższa temperatura niż na wysokości szafek lub pod sufitem.

Dla odpowiedniego przechowywania wina ważna jest nie tylko temperatura, ale także wilgotność powietrza. Profesjonaliści utrzymują, że najlepiej by plasowała się na poziomie 65 – 80 %. Zbyt suche powietrze powoduje kurczenie się korka i przedostawanie się powietrza do środka butelki. Natomiast to skutkuje zmianą smaku a nawet zepsuciem się wina. Z drugiej zaś strony, zbyt duża wilgotność może spowodować pojawienie się pleśni i pogorszenie się jakości powietrza w pomieszczeniu. Niekorzystnie wpływa to także na etykiety, które po nabraniu wilgoci mogą zapleśnieć, odkleić się i uniemożliwić zidentyfikowanie wina. Dlatego ciemna, wilgotna piwnica w bloku nie zda egzaminu jako piwniczka przeznaczona na wino.

Ostatnim, lecz nie najmniej ważnym punktem jest sam sposób ułożenia wina. Butelki powinny leżeć tak, by korek był zanurzony w winie. Dzięki temu korek nie wyschnie, nie wpuści do środka butelki powietrza i nie skruszy się podczas otwierania korkociągiem. Etykiety na butelkach powinny być skierowane ku górze, by ograniczyć dostęp światła do znajdującego się wewnątrz trunku. Ułatwi to także identyfikację butelki i szybsze odnalezienie tej, która nas akurat interesuje.

Pamiętaj, by wino, które zamierzasz degustować w najbliższej przyszłości powinno stać w łatwo dostępnym miejscu, natomiast te, które przeznaczyłeś do leżakowania mogą być schowane głębiej. Wino nie lubi wstrząsów i przemieszczania, dlatego najlepiej byłoby gdyby pozostawało przez okres leżakowania cały czas w tej samej pozycji.

Istnieje wiele możliwości na przechowywanie wina w domu. Projektanci prześcigają się w tworzeniu coraz bardziej wymyślnych, stylowych, ale i praktycznych stojaków. Jest ich taka ilość na rynku, że z pewnością każdy może wybrać coś dla siebie. Dobrym pomysłem jest wyposażenie pokoju dziennego w specjalny barek na wino. Jest to mebel, który w dolnej części ma specjalne miejsce przeznaczone na butelki, a w górnej miejsce na otwieracz, kilka potrzebnych przyborów i wieszaki na kieliszki.

Jeśli zależy Ci na przechowywaniu wina w kuchni, które uważane jest za najgorsze miejsce dla wina ze względu na wciąż zmieniającą się w tym pomieszczeniu temperaturę, postaraj się nie umiejscawiać stojaka przy piekarniku lub grzejniku. W dużym domu najfajniejszą opcją będzie wyspa kuchenna, która odgradza kuchnie od salonu. Wewnątrz wyspy, od strony pokoju, można zrobić specjalne półki na wino. Ciekawym i wygodnym rozwiązaniem jest także barek na kółkach, który będzie spacerować z Tobą po całym domu i ogrodzie.
Niezależnie jednak od tego, którą z opcji przechowywania wybierzesz, pamiętaj o kilku wymienionych wyżej zasadach. W domowych warunkach nie musisz kurczowo trzymać się tych reguł, ale ogólna znajomość i przestrzeganie ich na pewno pozytywnie wpłynie na jakość smakowanych przez Ciebie i Twoich gości win.