Gruner Veltliner

Historia szczepu Gruner Veltliner

Szczep Gruner Veltliner jest uważany za charakterystyczny dla obszaru Austrii i – choć występuje również w innych krajach świata, jak chociażby Węgry, Słowacja i Czechy – to właśnie w Austrii uprawia się go najwięcej. To biała odmiana winorośli wyróżniająca się niewielkimi, okrągłymi gronami o zielonej skórce.

Pochodzenie szczepu Gruner Veltliner przez wiele lat budziło wątpliwości. Dopiero w ostatnich latach badania DNA potwierdziły, że wywodzi się od starej, klasycznej odmiany Savagnin oraz St. Georgener-Rebe, mało znanego szczepu rosnącego w okolicach wioski Sankt Georgen am Leithagebirge położonej we wschodniej części Austrii. Co ciekawe przed 1855 rokiem wszystkie alkohole grüner veltliner wine były znane pod zupełnie inną nazwą, a mianowicie Weißgipfler.

Jeszcze w latach 40. ubiegłego wieku wina przygotowane ze szczepu Gruner Veltliner były niedoceniane i nic nie wskazywało na to, że staną się równie rozpoznawalne, co chociażby Sauvignon Blanc lub Chardonnay. Wszystko zmieniło się za sprawą austriackiego enologa i naukowca, Lenza Mosera, który krótko po drugiej wojnie światowej zaprezentował innowacyjny system uprawy winorośli określany, jako Hochkultur. Ta nowa strategia okazała się strzałem w dziesiątkę, a popularność austriackiego Gruner Veltliner dosłownie wystrzeliła.

Co ciekawe, choć powszechnie uważa się, że odmiana winorośli Gruner Veltliner jest charakterystyczna przede wszystkim dla Austrii, stanowi ona drugi co do wolumenu uprawy wariant na terenie Czech oraz w chłodniejszych obszarach Stanów Zjednoczonych (m.in. Massachusetts oraz Nowy Jork). Jak to się stało, że wina z centrum Europy trafiły do USA? Sprawił to konkurs winiarski z 2002 roku, kiedy Gruner Veltliner pokonał sławy zaliczane do francuskich grand cru uważanej za czołówkę win na całym świecie.

Jak smakuje wino Gruner Veltliner?

Wina klasyfikowane jako Gruner Veltliner cechują się delikatnym ciałem. Są łagodne i raczą podniebienie intensywną kwasowością. W smaku dominują nuty limonki, cytryny, grapefruita i mandarynki w zależności od stopnia dojrzałości gron. Sommelierzy często wymieniają także posmak białego pieprzu, irysów, zielonej fasoli, rzodkwi i lubczyku oraz miodu, imbiru i estragonu Objętościowa zawartość alkoholu zazwyczaj waha się między 11 a 13%.

Alkohol najlepiej serwować w temperaturze między 7 a 8 stopni Celsjusza, co pozwala na wydobycie lekkich owocowych i kwiatowych nut.

Jak łączyć wino Gruner Veltliner z pożywieniem?

Delikatny aromat Gruner Veltliner idealnie pasuje do pikantnej kuchni, czy to lokalnej niemieckiej, czy austriackiej. Świetnie oczyszcza kubki smakowe między kolejnymi kęsami potrawy i stanowi przeciwieństwo pikantnych, słonych i pełnych smaku umami kuchni azjatyckiej.

Zdecydowanie nie jest to wino do łączenia z ciężką kuchnią. Kiedy na stole pojawiają się czerwone smażone lub grillowane mięsa, znacznie lepszym wyborem będzie wino czerwone, które wspomoże proces trawienia.

Poznaj dwa style Gruner Veltliner

Wina Gruner Veltliner są przygotowywane w jednym z dwóch stylów w zależności od regionu. Klasyczny wariant idealnie nadaje się do parowania z jedzeniem dzięki wyraźnemu aromatowi i smakowi cytrusów. Brakuje mu jednak potencjału starzenia i powinien być spożyty w terminie 2 lat od daty zabutelkowania. Wyróżnia się też bardziej wykwintne wina Gruner Veltliner, które przygotowuje się ze starannie wyselekcjonowanych gron. Mają nieco bardziej złożoną strukturę z delikatnie wyczuwalnym kremowym posmakiem miodu. Te alkohole zwykle leżakują w dębowych beczkach przez 3 do 6 lat przed zabutelkowaniem, są znacznie droższe i trudniejsze w odbiorze. Jeśli szukasz właśnie takiego wina Gruner Veltliner, zwróć uwagę przede wszystkim na alkohole pochodzące z regionu Wachau. Właśnie tam powstaje najwięcej „lepszych” odmian tego wina. Zwracaj uwagę na napis „Reserve” na etykiecie oraz wyższą zawartość alkoholu (około 13%).

Nazwa Gruner Veltliner jest dopuszczalna w kilku apelacjach, które w Austrii nazywają się DAC (austr. Districtus Austriae Controllatus). To lokalna odmiana włoskich DOC czy hiszpańskich DO. Jeśli chodzi o najlepiej rozpoznawalne regiony pochodzenia, to austriackie DAC obejmują obszary Wachau, ale też Leithaberg, Traisental, Kremstal czy Kamptal.

Jako ciekawostkę warto wskazać, że pochodzenie wina z konkretnego DAC to nie tylko inne wymagania co do procesu winifikacji, ale także odmienny terroir. Cieplejsze regiony Wachau czy Kamptal powodują, że w alkoholu silniej wyczuwalne będą nuty orzechowe. Z kolei Weinviertel lub Traisental promują bardziej klasyczny, cytrusowy smak.