Nic więc dziwnego, że wina musujące, pomimo dużej konkurencji ze strony win spokojnych i wzmacnianych, wciąż święcą triumfy na salonach, a ich sprzedaż rośnie z roku na rok. Szczęście, jakie przywodzą na myśl uciekające z kieliszka perełki powietrza sprawiło, że wina musujące nie są już wyborem czysto Sylwestrowym. Dziś wina musujące towarzyszą nam na weselach, chrzcinach i komuniach, na przyjęciach urodzinowych i rocznicowych, a także przy okazji świętowania zdanych egzaminów czy kupna nowego mieszkania. Dzięki wykorzystaniu nowych metod produkcji wina musującego, które sprawiają, że gotowe jest w o wiele krótszym czasie i jego cena jest również o wiele niższa, wina musujące stały się na równi z winami spokojnymi, trunkami, które można sączyć na co dzień podczas spotkania z przyjaciółmi czy podczas wieczornego szykowania kolacji w domu. 

Czym jest wino musujące?

Skoro więc wino musujące stało się jednym z najpopularniejszych trunków ówczesnych czasów, warto wiedzieć czym tak naprawdę jest. Otóż wino musujące to rodzaj wina, w którym zawarty jest dwutlenek węgla naturalnie powstający podczas procesu fermentacji. Bąbelki to tak naprawdę efekt uboczny procesu, podczas którego drożdże zamieniają cukier w alkohol. W winach spokojnych bąbelki uciekają z kadzi, natomiast w przypadku win musujących bąbelki są zachowywane, zamykane szczelnie w beczkach. 

Win musujących istnieje tyle, ile regionów winiarskich na całym świecie, chociaż możliwe jest, że win musujących istnieje jednak więcej. Każdy z regionów wykorzystuje do ich tworzenia wybrane szczepy winorośli oraz jedną z metod produkcji. Dzięki tym różnicom każde z nich, mimo iż należy do tej samej grupy win, smakuje zupełnie inaczej. 

Z jakich szczepów produkuje się wino musujące?

Jak już wspomnieliśmy, wina musujące powstają z różnych odmian winorośli, które odpowiadają uprawom w danym regionie. W ten sposób słynne francuskie Szampany, które produkuje się jedynie we francuskim regionie Szampania, powstają ze szczepów Chardonnay, Pinot Noir oraz Pinot Meunier. Hiszpańska Cava, tworzona w Katalonii składa się z owoców winorośli Macabeo, Parallada i Xarello, a najpopularniejsze dziś wino musujące Prosecco, pochodzące z włoskiego Veneto, produkuje się z odmiany Glera. 

Wina musujące mogą być czerwone, białe lub różowe, dlatego wybór pośród odmian winorośli jest bardzo szeroki i zależy tak naprawdę od producenta i jego kreatywności lub też szacunku do tradycji. 

Jak powstaje wino musujące?

Wśród sposobów na produkcję wina musującego rozpoznaje się cztery różne metody. Trzy z nich są całkowicie naturalne, a jedna sztuczna. Od wybranej metody produkcji zależy w głównej mierze smak i aromat wina, ale także czas jego produkcji i oczywiście cena. Dlatego dziś obserwuje się wśród producentów win musujących trend odchodzenia od tradycyjnych metod na rzecz nowocześniejszych – szybszych i tańszych.

Metoda Szampańska zwana Metodą Tradycyjną

Metoda Szampańska została tak nazwana oczywiście na cześć luksusowych francuskich Szampanów. Wina tworzone za pomocą tej metody przechodzą taki sam początek procesu produkcji jak inne wina. To, co je odróżnia od innych trunków to fakt, że Szampany przechodzą podwójną fermentację. Pierwsza fermentacja zachodzi w kadziach, natomiast druga już w szczelnie zamkniętych butelkach. Dzięki temu tworzący się w winie dwutlenek węgla nie ulatnia się, a zamienia w bąbelki powietrza. Po wykorzystaniu całego cukru komórki drożdży powoli umierają i w ten sposób tworzą drożdżowy osad, któremu Szampany zawdzięczają swój unikalny smak i aromat. By usunąć osad, butelki ustawiane są na półkach szyjką w dół i codziennie przekręcane, by mógł się on oddzielić od cieczy i opaść ku wylotowi szyjki. Po tym etapie wino poddawane jest tzw. oczyszczaniu, które polega na zamrożeniu szyjki w kąpieli chłodzącej, czyli roztworze solanki o temperaturze -18⁰C. Po zamrożeniu zdejmowany jest kapsel, a ciśnienie wytworzone przez gaz wyrzuca osad na zewnątrz. W tym momencie butelka uzupełniania jest mieszanką cukru i wina. To, ile cukru mieszanka zawiera, zależy od rodzaju wina, jakie jest produkowane – wytrawne czy słodkie?

W przypadku win produkowanych Metodą Szampańską wyróżnia się:

• Zero dosage/ extra brut, czyli bardzo wytrawne
• Brut, czyli wytrawne
• Sec, czyli półwytrawne
• Demi sec, czyli półsłodkie
• Doux, czyli słodkie

Dopiero po przejściu tych procesów wino jest zamykane korkiem podtrzymywanym przez kapsel i plecionkę z drutu. Ostatnim etapem produkcji win musujących typu szampan jest dojrzewanie. W przypadku hiszpańskiej Cavy okres ten trwa minimum 9 miesięcy, ze względu na wysoką temperaturę panującą w Katalonii, a w przypadku Szampanii o chłodnym klimacie minimum 15 miesięcy. Na rynku spotykane są także wina musujące starzone o wiele dłużej, na przykład Cava Reserva – leżakująca 15 miesięcy lub Cava Gran Reserva – leżakująca aż 30 miesięcy. Widać więc, że tak jak w przypadku innych typów win, okres dojrzewania jest różny dla różnych kategorii. 

Trudny, wymagający i długi proces produkcji win za pomocą tradycyjnej metody wpływa znacząco na cenę tych trunków. Francuskie Szampany, do których wykorzystuje się owoce winorośli długo dojrzewających w chłodnym klimacie i  w przypadku których wino potrzebuje długich miesięcy leżakowania, by odpowiednio dojrzeć, potrafią wręcz zaskoczyć wysoką ceną. Najtańszym, jakościowym winem musującym, tworzonym tradycyjnie jest Cava, chociaż i jej najniższa cena oscyluje w okolicach 60 zł za butelkę. 

Metoda Charmata lub metoda Martinottiego

Dziś tę metodę opisuje się także jako „metodę Prosecco” ponieważ właśnie to włoskie wino dało temu procesowi początek wielkiej popularności. A może odwrotnie – to Metoda Charmata zapewniła Prosecco wielki światowy sukces. Tak jak w przypadku Szampanów, różnica w produkcji rozpoczyna się podczas drugiej fermentacji. Wina produkowane tą metodą przechodzą drugą fermentację w kadziach ze stali nierdzewnej. Do kadzi dodaje się, tak jak w przypadku metody tradycyjnej, mieszankę cukru, drożdży i wina, a po przejściu pełnej fermentacji wino jest filtrowane i przelewane do butelek pod ciśnieniem, by nie uszkodzić cennych perełek powietrza. Cały proces produkcji w przypadku Metody Martinottiego zajmuje od 15 do 20 dni! W porównaniu z 3 miesiącami, jakie potrzebuje Szampan, nic dziwnego, że w ostatnich latach produkcja Prosecco bije go na głowę. Wina produkowane w ten sposób są świeższe i bardziej owocowe i oczywiście nie ujawniają drożdżowo-piekarniczych nut, tak bardzo typowych dla Szampanów lub Cavy. Szybkość i brak komplikacji podczas produkcji win Metodą Charmata znacząco wpływa na ich cenę. Wysokiej jakości Prosecco, którego nie powstydzicie się przed gośćmi to koszt 60 zł, ale te najtańsze zaczynają się już od 25zł za butelkę. Do najpopularniejszych win tej metody należą uwielbiane na świecie włoskie wina musujące - Prosecco oraz Asti, które tak, jak w przypadku Szampana czy Cavy można znaleźć w różnych wersjach:

• Brut – bardzo wytrawne
• Extra Dry – półwytrawne

• Dry – delikatnie wytrawne, z wyraźną słodyczą

Popularność tej metody przyczyniła się do powstania tzw. Charmat Lungo, czyli procesu tworzenia win o „cięższym” aromacie, które są niezwykle zbliżone do szampanów. Metoda ta pozwala na leżakowanie wina z osadem drożdżowym w kadzi ze stali przez około rok, lecz wciąż jest tańsza do zrealizowania od Metody Szampańskiej. Nie jest obecnie bardzo popularna, widząc jednak rosnącą sławę Prosecco, podejrzewać można, że w najbliższym czasie również Charmat Lungo zajmie swoje miejsce w światowych winiarniach.

Metoda Pradawna

Wina tworzone za pomocą tej metody nie przechodzą drugiej fermentacji. Bąbelki powstają podczas pierwotnej fermentacji alkoholowej, która zachodzi w szczelnie zamkniętej butelce. A to dlatego, że do użycia tej metody butelkuje się tylko częściowo wcześniej sfermentowane wino. Osad, który tworzy się wewnątrz nie jest usuwany, a w wyniku tego wino, które trafia na stoły jest delikatnie mętne, lekko musujące i o niewielkiej zawartości alkoholu. Nie jest to bardzo popularna metoda, niemniej jednak stosowana jest dość często we Francji. 

Wina Gazowane

W przypadku win gazowanych bąbelki ulatujące z trunku nie są naturalnym wynikiem fermentacji, a sztucznym dodatkiem CO2. Jest to najszybsza i najtańsza metoda nasycenia wina bąbelkami, ale również dająca najniższą jakość. Wina te przypominają raczej napoje gazowane, które owszem, da się wypić, ale z pewnością nie oddają one prawdziwej przyjemności i radości z celebrowania wyjątkowych chwil. 

Jak podawać i z czym łączyć wina musujące?

Podstawową i obowiązkową zasadą podawania win musujących jest ich odpowiednie schłodzenie! Wina musujące powinny przez długi czas przed podaniem przebywać w lodówce, a najlepiej smakują w temperaturze 4-6⁰C. Klasycznie podaje się je w wysokich, smukłych kieliszkach, z których subtelny aromat musujących win nie uchodzi tak szybko, a ulatujące w górę maleńkie perełki cieszą oko. 

Wina musujące najczęściej podaje się jako aperitif przed obiadem lub kolacją, który rozbudza apetyt. Do tego celu wybiera się raczej wytrawne lub półwytrawne wersje. Wytrawne i kremowe idealnie paruje się z owocami morza, a orzeźwiające i lekko kwaskowe ze świeżymi sałatkami. Słodkie wina musujące znakomicie komponują się ze słodkimi deserami na bazie śmietanki, jak na przykład Beza Pavlova z kremem mascarpone i malinami. Te orzeźwiające coraz częściej podaje się również do słodko-pikantnych dań kuchni azjatyckiej. 

Za sprawą rosnącej popularności Prosecco i jego uniwersalnego smaku, wina musujące coraz częściej stają się także składnikiem lub bazą kolorowych koktajli. Warto wypróbować drinki z ich udziałem, a już na pewno te włoskie, które podbiły serca konsumentów na całym świecie, jak Bellini czyli połączenie musu z białych brzoskwiń i Prosecco o cytrusowym aromacie. 

Czy wino musujące zarezerwowane jest na specjalne okazje?

Oczywiście, że nie! Chociaż może lepiej byłoby napisać, że przecież dla każdego inny moment w życiu będzie specjalną okazją i odpowiednią chwilą na sączenie pysznego, musującego wina. Te droższe, jak francuskie Szampany, chociażby ze względu na ich cenę, warto zarezerwować na specjalne wydarzenie. A te tańsze, jak Prosecco, mogą umilić każdy dzień, niezależnie od tego czy wydarzyło się coś cudownego, czy może właśnie kieliszek musującego wina jest tym cudownym wydarzeniem w ciągu dnia wypełnionego pracą. Niezależnie od tego, które z musujących win wybierzesz i z jakiej okazji, każde z nich z pewnością przyniesie ogromną przyjemność z degustacji i przypomni radosne chwile spędzone w przeszłości z kieliszkiem wypełnionym bąbelkami w dłoni.