W winiarskim świecie istnieje kilkadziesiąt, o ile nie kilkaset (jeśli by wziąć pod uwagę wszystkie, nawet te najmniejsze), konkursów winiarskich. Do najważniejszych z nich należą: International Wine and Spirit Competition, Robert Parker The Wine Advocate, International Wine Challenge, Mundus Vini, Vinitaly i Concours Mondial de Bruxelles. Każdy z nich oparty jest na degustowaniu wina „w ciemno” to znaczy, że komisja degustacyjna składająca się z enologów, sommelierów i ekspertów winiarskich próbuje każdego nadesłanego do konkursu wina bez znajomości jego nazwy czy producenta. Każda butelka osłonięta jest specjalnym woreczkiem, tak by degustujący nie mogli zorientować się chociażby po jej kształcie, z jakim winem mają do czynienia i każda próbka podawana jest przez doświadczonego moderatora. Do informacji degustujących podaje się nazwę szczepu, z jakiego wino zostało stworzone, wiek trunku i informację o ewentualnym starzeniu w beczce. Te dane są bardzo istotne, dlatego, że bez ich znajomości osoby w komisji mogłyby błędnie uznać cechę wina przejętą podczas beczkowania za jego wadę. 

Co zatem oceniają komisje w konkursach winiarskich? To samo, co i my oceniamy smakując pierwszy łyk świeżo otwartego wina. Sprawdzają, czy wino wykazuje cechy typowe dla swojej odmiany, jak wysoką ma kwasowość, słodycz czy ilość tanin. Sprawdzeniu poddaje się także jego kolor i aromat. Wszystkie konkursy obsadzone są znawcami win, którzy w większym stopniu od przeciętnego konsumenta potrafią opisać testowane wino i podzielić się uwagami na jego temat. Często więc komisje otrzymują gotowe, bardzo dociekliwe ankiety do wypełnienia po spróbowaniu wina.

Konkursy przewidują wygrane w różnych kategoriach, a każdy z nich posiada swoje własne, wewnętrzne sposoby oceniania i przyznawania medali. Większość z nich przyjęła system 100-punktowy, ustanowiony przez Amerykanina Roberta Parkera w konkursie Robert Parker The Wine Advocate. System ten polega na przyznawaniu winom oceny w skali od 50 do 100 punktów, z czego wina od 50 do 59 punktów uznawane są za niedopuszczalne, od 69 punktów za poniżej średniej z widocznymi wadami, od 79 punktów za przeciętne, od 89 punktów za bardzo dobre i wyróżniające się, od 95 punktów za wyjątkowe, a powyżej 96 punktów za wina niezapomniane. Na podstawie tej skali Robert Parker oraz jego współpracownicy, którzy tworzą komisję, oceniają nadsyłane próbki win od producentów. Sami jednak zaznaczają, że punktacja jest jedynie poglądowa, a wszelkie najważniejsze informacje o degustowanym winie znajdują się w notatkach, które komisja przygotowuje podczas testowania. 

Na podstawie tej samej, 100-punktowej skali oceniane są wina w najbardziej znanym, międzynarodowym konkursie International Wine and Spirit Competition rozpoczętym przez enologa Antona Massela. Z tą różnicą, że podczas konkursu IWSC trunki (nie tylko wina, ale także alkohol mocny) oceniane są na dwa sposoby – przez degustatorów oraz poprzez analizę chemiczną i mikrobiologiczną, która przeprowadzana jest w Surrex, w Anglii, gdzie znajduje się główna siedziba IWSC. Po analizie chemicznej i degustacji trunkom najpierw przyznawane są punkty, a następnie na ich podstawie medale: za 90-100 punktów wino otrzymuje złoty medal, za 80-89 punktów srebrny medal oraz 75-79 punktów medal brązowy.

We włoskim konkursie Vinitaly degustacją zajmuje się kilkudziesięciu dziennikarzy zaproszonych dosłownie z całego świata. Dzielą się oni w 5-osobowe grupy i oceniają wina pod względem kilkunastu cech dotyczących wyglądu, smaku i aromatu wina. Podzielone są one na kategorie względem stylu: musujące, czerwone, białe, spokojne itd. Każdy degustator zlicza wystawione punkty dla każdej z cech próbowanego przed chwilą wina i oddaje swoją ostateczną punktową ocenę dla całego produktu. Na koniec punkty wystawione przez pięciu sędziów z jednej grupy sumuje się i na podstawie wyniku nagradza wino medalem brązowym, srebrnym, złotym lub „grand” złotym

International Wine Challenge ocenia wina w kilkunastu kategoriach. Nadesłane na konkurs próbki mogą wygrać między innymi w kategorii „najlepszy debiut” lub „najlepsze w kraju” a także „najlepsze wino ekologiczne” oraz „najlepszy producent”. W tym konkursie niektóre trunki rywalizują ze sobą kilka razy. Jest tak w przypadku na przykład kategorii „najlepsze wino w kraju”. Pierw rywalizują między sobą wina z subregionu, następnie zwycięzcy rywalizują ze sobą o miano najlepszego w regionie, a na końcu zwycięzcy regionowi walczą o tytuł najlepszego w kraju. 

Prócz konkursów w świecie winiarskim istnieje także kilkanaście rankingów prowadzonych zarówno przez magazyny winiarskie jak na przykład prestiżowy Wine Spectator i Decanter lub przez osoby prywatne, jak dziennikarz, znawca win Tim Atkin czy krytyk winiarski James Sucling. Każdy z tych rankingów ocenia wina pod względem barwy, aromatu oraz smaku i nagradza na podstawie wymyślonej przez Roberta Parkera 100-punktowej skali. Degustatorzy są cenionymi na całym świecie znawcami win, których oceny i sugestie są brane pod uwagę nie tylko przez konsumentów wina, ale także przez producentów. 

Każdy przyznany medal i punktację producent ma prawo umieścić na etykiecie nagrodzonego produktu, jeśli tylko zechce. Nawet jeśli więc wino nie zdobędzie najwyższej punktacji czy złotego medalu, plusem dla niego będzie rozpowszechnienie swojego produktu wśród miłośników wina i dodatkowa zachęta do zakupu butelki w postaci umieszczonego na niej symbolu medalu. Jest to szczególnie ważne dla młodych producentów, którzy dopiero rozpoczynają przygodę z tworzeniem wina i chcieliby rozpowszechnić swoje trunki na winiarskim rynku. Dla nowych producentów jest to także szansa na poznanie wartości swojego wina, ponieważ nie każdy z nich potrafi samodzielnie i obiektywnie ocenić swój produkt.

Z drugiej jednak strony, konkursy winiarskie nie zawsze trafnie oceniają nadsyłane próbki. Często podczas jednego konkursu testowanych jest kilka tysięcy różnych win, z których wybierane są tylko te najbardziej zaskakujące i te o najsilniejszych aromatach. Wina subtelne, finezyjne i jednocześnie niezwykle smaczne mogą być mylnie pomijane, tylko przez to, że były porównywane ze zbyt dużą ilością, nieodpowiednich próbek. Warto pamiętać też, że każdy udział w konkursie jest opłacany przez producenta wysyłającego próbkę wina do testowania, w związku z czym niektóre oceny mogą być zawyżane tylko dlatego, że konkurs został opłacony. 

Dla konsumentów symbole medali i punktacji na etykietach butelek to ważna wskazówka. Po pierwsze mówi o tym, że producent był pewien swojego produktu na tyle, że wysłał go na konkurs, a po drugie o tym, że skoro zdobyło medal musi być co najmniej dobrym winem. Oczywiście należy wziąć pod uwagę, że wino ocenione przez winiarskich koneserów na 98 punktów wcale nie musi nam smakować. Może okazać się, że to konkretne wino dla nas jest niemożliwe do przełknięcia, a zawini w tym tylko i wyłącznie nasz, osobisty gust. Dodatkowym minusem jest fakt, że złotych medali (jak i srebrnych czy brązowych) podczas jednego konkursu może otrzymać nawet kilkaset różnych win! A to dlatego, że nie rywalizują one między sobą o miano najlepszego wina, a są jedynie oceniane ze względu na swoje cechy. 

Wiedząc więc o tym, że konkursy i rankingi winiarskie mają zarówno plusy jak i minusy, to czy warto się nimi kierować podczas zakupu wina? Z pewnością dobrze jest się nimi sugerować, ale zdecydowanie nie można pokładać w nich całej wiary, ponieważ mogą rozczarować. Czy może się okazać, że wino nagrodzone kilkunastoma nagrodami Wam nie zasmakuje? To się raczej nie wydarzy – może ono nie okazać się tak dobre, jak to sobie wyobrażaliście, widząc informacje o nagrodach, ale z pewnością będzie na tyle smaczne i aromatyczne, że przyniesie przyjemność z degustacji. W końcu zostało wybrane przez grupę specjalistów, a im chociaż w minimalnym stopniu można zaufać!